Skoro dve hiljade mesta za osmake na mađarskom jeziku

Naš novinski članak možete pročitati i na mađarskom jeziku.

Mnoge roditelje i učenike osmih razreda zanima kako će se realizovati završni ispiti, broj mesta za upis u srednje škole, kao i mogućnosti nastavka obrazovanja na maternjem jeziku. Naš list je pitao državnu sekretarku za obrazovanje Aniko Jeras o ovoj temi, pa je ona je pružila detaljne informacije o datumima ispita, najpopularnijim smerovima, ponudi mreže srednjih škola sa nastavom na mađarskom jeziku, kao i značaju sistema stipendiranja. Intervju ima za cilj da pruži smernice učenicima u odabiru buduće karijere, kao i njihovim roditeljima, i da potvrdi da obrazovanje na mađarskom jeziku pruža snažnu i perspektivnu osnovu za mlade ljude u Vojvodini.

Koliko će učenika osmih razreda polagati završne ispite u Srbiji ove godine, a koliko njih će polagati malu maturu na mađarskom jeziku?

– Više od 66.000 učenika, uključujući i one koji učestvuju u obrazovanju odraslih, polagaće završne ispite, odnosno malu maturu, ove školske godine. Na mađarskom jeziku, 1.218 učenika osmih razreda i 44 učesnika u obrazovanju odraslih ima pravo da polaže završne ispite.

Koje aktivnosti očekuju učenike, roditelje i škole nakon završetka male mature?

– Sredinom maja objavljeni su pravilnici o izmeni školskog kalendara, koji navode da će se završni ispiti održati nedelju dana kasnije od prvobitnih datuma.

– To znači da će naši učenici polagati završne ispite u ponedeljak, 23. juna, iz maternjeg jezika, u utorak, 24. juna, iz matematike, a u sredu, 25. juna, iz izabranog predmeta.

Objavljivanje preliminarnih rezultata ispita možemo očekivati 27. juna. To takođe znači da se od danas mogu podneti žalbe, pismeno ili lično u obrazovnim ustanovama. Konačni rezultati biće objavljeni u ponedeljak, 30. juna. U utorak i sredu, 1. i 2. jula, biće popunjene liste želja, na kojima će učenici navesti srednje škole i smerove koje žele da upišu. U petak i subotu, 4. i 5. jula, biće objavljeno ko je primljen u koju srednju školu, odnosno na koji smer, a biće vidljivo i koje ustanove i smerovi imaju upražnjena mesta. Učenici koji žele da popune svoju listu želja u drugom krugu upisa mogu to učiniti u subotu, 5. jula. Rezultati drugog kruga prijema biće objavljeni u nedelju, 6. jula, a očekuje se da će se upisivanja obaviti 7. i 8. jula.

Koji je predmet bio najpopularniji među osmacima na trećem testu?

– U ovoj školskoj godini, najpopularniji predmet na trećem testu bila je geografija, sa 46,45 odsto učenika koji su izabrali ovaj predmet. Biologija je druga sa 31,5 odsto, zatim istorija sa 8,83 odsto, pa fizika sa 6,92 odsto, dok je hemija ove godine najmanje birana, od strane samo 6,3 odsto učenika.

Koliko mesta ima u srednjim školama u Srbiji, a koliko ih je dostupno na mađarskom jeziku?

– Mreža srednjih škola širom Srbije obezbeđuje ukupno 73.028 mesta za buduće srednjoškolske učenike prvake. Za učenike koji pohađaju nastavu na mađarskom jeziku dostupno je 1.988 mesta. Naši učenici mogu da biraju srednjoškolsku ustanovu u kojoj žele da nastave školovanje na teritoriji 12 opština, u 10 gimnazija, 23 srednje stručne škole i 2 srednje umetničke škole. Ove institucije imaju 1.444 mesta na četvorogodišnjim smerovima, dok 544 na trogodišnjim smerovima. Ponuda je raspoređena na sledeći način: 380 mesta obezbeđuju gimnazije, 280 mesta smerovi elektronike, a 280 mašinstvo i obrada metala. U zdravstvu i socijalnoj zaštiti ima 196 mesta, u poljoprivredi, proizvodnji i preradi hrane 194, u trgovini, ugostiteljstvu i turizmu 182, a u ekonomiji, pravu i administraciji 140. Za smerove hemije, nemetalurgije i grafičke umetnosti ima 84 mesta, za kulturu, umetnost i javno informisanje 56, za geodeziju i arhitekturu 56, za saobraćaj 56, za ostale oblasti ličnih usluga 56, a za dizajn tekstila i kože 28 mesta.

Koji su smerovi bili najpopularniji među obrazovnim profilima na mađarskom jeziku prošle godine?

– U školskoj 2024/2025. godini, opšti smerovi u gimnazijama, smerovi u gimnazijama za darovite, smerovi ekonomije, kao i četvorogodišnji smerovi u srednjim tehničkim školama pokazali su se kao najpopularniji među učenicima prvacima, istakla je državna sekretarka za obrazovanje.

Da li ove godine postoji novi smer u obrazovanju na mađarskom jeziku?

– Generalno, može se reći da se smerovi planirani na mađarskom jeziku uvek zasnivaju na podacima o upisu ostvarenom prethodne godine. Umesto smerova koji su imali manje upisanih i pokazivali slabije rezultate, direktori ustanova pokušavaju da ponude i planiraju pokretanje onih smerova sa kojima su imali dobra iskustva i pokazatelje u prethodnim godinama. Tako se u paleti školske mreže ponovo našao hemijski laborant u hemijsko-prehrambenoj srednjoj školi u Čoki, trgovac u Ekonomsko-trgovinskoj školi „Jovan Trajković” u Zrenjaninu, ekonomski tehničar u Gimnaziji i ekonomskoj školi „Dositej Obradović” u Bačkoj Topoli, mesar u Poljoprivrednoj školi sa domom učenika u Bačkoj Topoli, frizer u Srednjoj tehničkoj školi „Jožef Šinković”, takođe u Bačkoj Topoli, stomatološki asistent u srednjoj medicinskoj školi u Subotici, tehničar za digitalnu grafiku i veb dizajn i operater osnovnih građevinskih radova – keramičar u politehničkoj školi u Subotici, pekar u hemijsko-tehnološkoj školi u Subotici, kuvar u srednjoj ekonomskoj školi u Somboru, trgovac u ekonomsko-trgovinskoj školi u Bečeju, kao i smerovi operater CNC i mašinske obrade rezanjem – smer bravar-zavarivač u Srednjoj školi „Lukijan Mušicki” u Temerinu.

Zašto je važno da učenici u Srbiji nastave obrazovanje na svom maternjem jeziku, bilo u ili blizu svog rodnog mesta?

– U Srbiji postoji osam manjinskih jezika dostupnih za srednjoškolsko obrazovanje. Pored mađarskog, srednjoškolsko obrazovanje se pruža na albanskom, bugarskom, bosanskom, hrvatskom, slovačkom, rumunskom i rusinskom manjinskom jeziku. S ponosom možemo reći da je mreža srednjih škola na mađarskom jeziku najšarenija i najbogatija. Svake godine se trudimo da u ovim institucijama stvorimo savremene uslove u kojima se mogu razvijati talentovani mladi ljudi sa širokim pogledom na svet, kao i da mreža srednjih škola na mađarskom jeziku ima u ponudi smerove koje nam omogućavaju da obrazujemo spremne i odlične stručnjake sa konkurentnim znanjem, a istovremeno da stvorimo mogućnost za dalje obrazovanje na domaćim univerzitetima. Stipendije značajno doprinose mogućnostima za dalje obrazovanje, pa je pored navedenog naš zadatak da održimo i, koliko je to moguće, dalje razvijamo sistem stipendiranja uspostavljen zahvaljujući Savezu vojvođanskih Mađara i Nacionalnom savetu mađarske nacionalne manjine, izjavila je Aniko Jeras.