Na naučnom savetovanju u Kolegijumu Hungarikum u Beogradu, tema je bila prošlost i sadašnjost crkve u Araču. Kako su stručnjaci ukazali, moguće je sačuvati autentičan izgled crkve samo ako se konzerviranje radi samo radi održavanja.
Domaći i strani stručnjaci se jednako interesuju, i nose na duši sudbinu crkve u Araču. U poslednje vreme je bio intenzivniji trud oko restauracije i ima novih predloga za što bolju održivost objekta, što bi se ostvarilo u vidu postavljanja jedne laboratorije.
- Ova konferencija, očima diplomatije, veoma doprinosi mađarsko-srpkim odnosima, koji nisu nikad bili tako izbalansirani kao danas - istakao je Atila Pinter, Mađarski konzul u Beogradu, i rekao da je prilikom razgovora sa premijerkom Anom Brnabić saznao da u zadnjih nekoliko meseci srpske zajednice u Mađarskoj nikad nisu dobile toliku podršku od Mađarske države kao sada. Ovo je prirodno. Ne samo zato što su politički odnosi dobri, već i zato što su nam interesi zajednički, i da narodi koji žive i u jednoj i u drogoj zemlji prema mogućnostima i treba da dobiju pomoć i zaštitu. Sada pokušavamo da sačuvamo jedan mađarski spomenik u Vojvodini-Srbiji, podržan ne samo od strane naučnika, več i od strane obe države.
Profesor Endre Rafai, istoričar umetnosti, upoznao je prisutne sa istorijom gradnje crkve u Araču, ostatkom plana od pre 150 godina, što je u velikoj meri pomoglo, da se teoretski rekonstruiše crkva. Ali da bi građevina bila autentična, najbolje je da u fokusu konzerviranja budu ostaci crkve.
Bela Žolt Sakač, istoričar umetnosti, Peter Pazmanj, docent Katoličkih studija, ukazao je na to da je grehota ostaviti građevinu da se sruši, da krov zbog prokišnjavanja propadne, već da treba pronaći način konzerviranja.
-Građevina će biti verodostojnija što se manje dodaje na postojeće - istakao je Bela Žolt Sakač.
Svetlana Bakić, građevinski inženjer, konzervator za zaštitu spomenika iznela je da su rađena istraživanja vezano za crkvu u Araču, i da se ispostavilo da rušenje nije izazvao visok vodostaj. Prema proračunima su precenili težinu zvona, tako da je na jednom delu građevine bilo više težine. Pa je došlo do disbalansa. Inženjerka je iznela i to da su prilikom premeravanja naišli na ostatke naselja, što misle da je nekada okruživalo crkvu.
Dragan Rauški, inženjer upoznao je prisutne sa planom vezano za obnavljanje crkve. Širi put će voditi do crkve, izgradiće se centar za posetioce, a u Bečeju će Kulturni centar odvojiti deo za crkvu.
Postavilo se pitanje da li je dovoljno konzerviranje, jer vremenski uslovi u velikoj meri utiču na ostatke ruševine. Stručnjaci su ukazali i na to da su pokušali da spasu elemente građevine, međutim smatraju da postoji mogućnost rušenja prilikom pomeranja, a radi se o 800 godina starom zdanju.
Vezano za ovu temu, više građevinskih inženjera, restauratora i profesora je održalo predavanja.
